"Devletleri yapan da yıkan da muallimler"

Hacı Sani Konukoğlu ANadolu İmam Hatip Lisesi İHL Meslek Dersleri Öğretmeni Birgül Erdoğan, 20. yüzyılın en önemli aydınlarından Nurettin Topçu´nun "Türkiye´nin Maarif Davası" adlı eseri çerçevesinde Cumhuriyet döneminin eğitim problemleri ve ihtiyaçları hakkında önemli bir sunum yaptı.

Hacı Sani Konukoğlu ANadolu İmam Hatip Lisesi İHL Meslek Dersleri Öğretmeni Birgül Erdoğan, 20. yüzyılın en önemli aydınlarından Nurettin Topçu´nun "Türkiye´nin Maarif Davası" adlı eseri çerçevesinde Cumhuriyet döneminin eğitim problemleri ve ihtiyaçları hakkında ufuk açıcı değerlendirmeler yaptı. Topçu´nun,  “Bir mektep ki bizi kendi ruhumuza kavuştursun, her hareketimizin ahlâki değeri olduğunu tanıtsın, hayâya hayran gönüller, insanlığı seven temiz yürekler yetiştirsin…” şeklinde mektep tanımıyla sözlerine başlayan Erdoğan, Nurettin Topçu, Türkiye’nin Maarif Davası isimli eserinde, pek çok eğitim sorununa işaret ettiğini, bu sorunlardan birçoğunun, günümüzün de sorunları olduğuna işaret etti. 

Konuşmasını; Beklenen Gençlik, Mektepler, Muallim ve Maarif Davamız şeklinde 4 ana başlıkta toplayan Erdoğan, Türkiye’nin Maarif Davası’nın ülkemizin en büyük kanayan yarası olan eğitimin formatının ve içeriğinin nasıl düzeltilmesi gerektiği üzerine yazılmış çok değerli bir kitap olduğunu söyledi.

“BEKLENEN GENÇLİK”

İmanın içselliği ve derinliği nispetinde gençlik değerlidir, verimlidir ve takdirlere layıktır. Her cemiyet kendi gençliğinin çehresinde değer kazanır. Dünyanın en heybetli gençliğini hayata çıkarmıştık, ancak milletimizin tarihi de o muhteşem gençlik devrini aşarak yorgunluk çağını tanıdı. Üç asırlık yıkım asrımıza, imanı riya ile bulanmış, iktidarı menfaatine esir, hezimet halinde bir milli varlığı miras bıraktı.

İstiklal Savaşı’ndan sonra ortaya çıkan coşkulu nesil imanın değil sadece kaba kuvvetin canlanmasının sonucuydu. Din cemiyet için kuvvet kaynağı olmaktan çıkmış, yerine hurafelerden ibaret bir iskelet bırakmıştı. Bu iskeletten hayat alamayan nesil kendi sade zaferine inandıran kuvvetin arkasından koştu. Lakin kuvvet iradesi ilahi, hatta sadece ruhi bir kuvvete bağlanmadığından az zamanda kendi kendini kutsallaştıran hoyratlığa büründü. Kardeşlerini ezecek, çiğneyecek, leşlerini yere sereceklerini ilan edenler, bu ikinci yıkılışın kurbanıdır.

İkinci yıkımın yarattığı kudret iradesi ve gurur yok olacak, yerini Batıdan gelen, insanlığın ilkel haline dönüş, bedenin isteklerine teslim oluşta samimiyetini arayan gençliğe bıraktı. Kurallarla yaşamanın sıkıntı ve ıstıraplarından bunalan gençlik, bu kuralları yaşayanların, artık samimi bir ideal peşinde olmadıklarını, bu yaşayışın onlarda ruh kuvvetini artırmadığını görünce, kendisine ağır yük olan bütün kaideleri fırlatıp attı. İlahi kaideleri yaşayanların yakın geçmişteki samimiyetsizlikleri, bu yeni nesilde onlara karşı kin ile küçümseyiş duygularının doğmasına sebep oldu. Dünyamızı çepeçevre saran bir Yahudi mason elleri ile demokrasi ismine bağlanan bir kaidesizlik savaşı bağladı.

Yaşadığımız sorunları derinlemesine inceleyen Nurettin Topçu, kitabın bazı bölümlerinde ise maarif davamızın mektep ve muallim çerçevesinde nasıl şekillenmesi gerektiğinden bahsetmiştir. Örneğin, ilköğretim çağındaki bir çocuğa merhamet, telkin yoluyla aşılanarak ruhi varlığındaki hayvani ve hoyrat unsurlar ayıklandıktan sonra, ona hizmet ve fedakârlık denemeleri yaptırılmalıdır. Çocuğa, her yaşa uygun ölçüde, arkadaşlarına ve başkalarına yardım vazifesi yüklenmelidir. Bu ödevde, onda sevgi oluncaya kadar, usanmadan yaptırılacak telkinlerin önemi pek büyüktür. Psikoloji ilmi, zamanımızda telkinin her sahada büyük tesirlerini ortaya koymuş bulunuyor.

Nurettin Topçu, olması gereken muallim yapısını da şu sözlerle ifade etmiştir: Her şeyden evvel muallim, hayatımızın sahibi olmaktan ziyade sanatkârıdır. Kullanıcısı değil, yapıcısıdır. Seyircisi değil, aktörüdür. O, en doğru, en güzel hayat örneğini yapar, hazırlar ve bize sunar; biz yaşarız. Bizim vazifemiz, bu hayata anlayış katmaktır, anlayışla ona iştirak etmektir. Balını yemeyip yaptıktan sonra bize bırakan arının bu hareketini şuurlandırıp bir ideal haline getirirseniz, onda muallimi bulursunuz. O, ruhunuzdaki kat kat fetihlerin kahramanı ve şerefli sahibi olduğu halde, bu hayatı yaşamayı değil, ona hizmeti tercih ile seçmiş fedakâr varlıktır. Muallim, geçeceği yol bütün engellerle örtülü olduğu halde buna tahammül etmesini bilen, tahammül etmesini seven idealdir. İdealin düşmanları karşısında bile bunlara “beddua et” denildiğinde, “hayır, ben beddua için gönderilmedim” diyerek, “bir gün gelecek bunlar davamıza en büyük hizmetti yapacaklardır” diyen rahmet müjdecisidir.

DEVLETLERİ VE MEDENİYETLERİ YAPAN DA YIKAN DA MUALLİMLER

Topçu’ya göre öğretmenin sadece bir memur olmadığını, genç ruhları kendilerine İlk tahsil çağlarından başlayarak, bilhassa edebiyat, felsefe, tarih gibi kültür derslerini, dünya hayatında rol yapmaya namzet olan gençleri, kâinat karşısında kendine mahsus görüşlere sahip, bizzat kendisi için hayat kaideleri yaratabilen bir bütün insan olarak yetiştirmeleri gerektiğini ifade ederek şunları söyledi: “Muallim ruhlar sanatkârıdır. Hiç işlenmemiş ruhlar üzerinde onun lüzumunu daha aşikâr bir şekilde görüyoruz. Ruhu faziletle ışıklara ulaştıracak muallimi seferber etmek lazım geliyor. Ruhların mürşidi, hayatın nazımı ve istikbalin en emin kefili olacaktır. Muallime en üstümüzde yer vermeli ve onu en büyük mesuliyete sahip bir ideal adamı haline getirmeliyiz. Farkında olsun olmasın, her ferdin şahsi tarihinde muallimini izleri bulunur. Devletleri ve medeniyetleri yapan da yıkan da muallimlerdir. Muallime değer verildiği, muallimin hürmet gördüğü ülkede insanlar mesut ve faziletlidir. Muallimin alçaltıldığı, mesleğinin hor görüldüğü milletler düşmüştür, alçalmıştır ve şüphe yok ki bedbahttır. “Babam beni gökten yere indirdi. Hocam beni göğe yükseltti” diyen İskender muallimi anlamıştır. Muallim, sade zekâların değil, beşaretimizin, ibadetlerimizin müjdecisidir.”